مخزن هوایی
اگر با کمی دقت در بسیاری از مناطق شهری و یا شهرک های صنعتی نگاهی بیندازید حتماً مخازنی را خواهید دید که در ارتفاع و بر روی پایه هایی قرار گرفته اند. این برج های ذخیره آب، با عنوان مخزن آب هوایی، منبع آب هوایی و یا تانکر آب هوایی شناخته می شوند.
در گذشته که مشکل کم آبی و افزایش جمعیت بسیار نا محسوس بود، این برج های ذخیره آب نقش بسزایی در تامین آب شهرها و شهرک های صنعتی داشتند و البته هنوز هم بسیار با اهمیت هستند.
در حال حاضر نیز این مخازن آب که عمدتاً از جنس فلز هستند و شکل و شمایل شبیه به هم دارند تقریبا همه جا به چشم می خورند مخصوصا اگر در جایی زندگی میکنید که دارای محلات متراکم و تراکم جمعیت زیادی است. در این مقاله در ارتباط با مخازن آب هوایی توضیحاتی ارائه می دهیم.
امروزه به دلیل توسعه شهری و افت فشار آب، به تنهایی مخازن آب هوایی جوابگو نبوده و در کنار آن بسیاری از ساختمان ها و واحدهای صنعتی نیاز به نصب مخزن آب جداگانه ای دارند.
در این مقاله به چگونگی عملکرد این برج های ذخیره آب پرداخته می شود و همچنین راهکارهایی برای جایگزینی مخازن آب هوایی فلزی آسیب دیده که نیاز به تعمیر یا تعویض دارند ارائه خواهیم داد با خواندن این مطلب بار دیگری که از کنار یک مخزن آب هوایی می گذرید کاملا به نحوه ی عملکرد آن آگاه هستید.
نحوه عملکرد مخازن آب هوایی
عملکرد مخازن آب هوایی بسیار ساده است. گرچه این برج ها در اندازه ها و شکل های گوناگونی وجود دارند ولی همه ی آنها عملکردی مشترک دارند.
برج ذخیره آب در واقع یک منبع آب مرتفع و بزرگ است. برخی از آنها بیش از ۵۰ متر از زمین فاصله دارند. دلیل این ارتفاع تامین کردن فشار آب می باشد. هر فوت ارتفاع میتواند ۰٫۴۳ psl (پوند در هر متر مربع) تولید فشار کند. منبع آب شهری حدودا بین ۲۰ تا ۳۰ psl است. فشار آب منبع آب هوایی باید به قدری زیاد باشد تا بتواند آب تمام خانه ها و مناطق اطراف را تامین کند. بنابر این، این مخازن آب معمولا بلند ساخته می شوند تا فشار آب لازم را تامین کنند.
در مناطقی که دارای تپه های مرتفع هستند، این برج ها می توانند توسط یک مخزن آب ساده که بر روی تپه ی بلندی قرار می گیرد جایگزین شوند.
به طور کلی این مخازن می توانند بسیار بزرگ بوده و حجم آب مورد نیاز حتی یک شهر را فراهم نمایند و یا می توانند کوچکتر بوده و آب مورد نیاز چند واحد مسکونی و یا یک کارگاه یا کارخانه را تامین نمایند.
اگر فشار آب قطع شود، برج ذخیره آب باید بتواند فشار آب را برای حداقل یک روز کامل تامین کند. یکی از مزایای مهم برج ذخیره آب این است که به جای تامین کردن فشار آب در زمان اوج مصرف ،فشار را به طور میانگین تامین میکند و همین امر موجب صرفه جویی در مصرف آب می شود.
انواع مخرن آب هوایی از نظر جنس
اگرچه این برج ها در اندازه ها و شکل های مختلفی ساخته می شوند اما عملکرد همه آنها مشترک است.
مخارن هوایی فلزی: در دو نوع روباز و بسته تولید شده و مورد استفاده قرار میگیرد. اگر مخزن برای ذخیره سازی آب جهت مصارف بهداشتی باشد باید به صورت روباز باشد تا امکان آلودگی و رشد باکتری ها و … وجود نداشته باشد. در مصارف کشاورزی و آتشنشانی ضرورتی برای بسته بودن درب آن نیست و مخزن می تواند به صورت روباز مورد استفاده قرار گیرد.
مخازن هوایی بتنی: این مخازن از جنس بتن بوده و دارای دو نوع سیستم سازه ای با پایه استوانه ای واحد و پایه قابی شکل هستند. دوام و مقاومت شیمیایی بالا و شکل پذیری بالای مخازن بتنی از ویژگی های آن است.
مخازن هوایی پلاستیکی: با نصب این تانکرها دیگر نگران زنگ زدگی، بهداشتی نبودن و تغییر طعم و مزه آب که در مخازن هوایی فلزی با آن مواجه هستیم دیگر وجود نخواهد داشت.
مخازن هوایی کامپوزیتی: این مخازن نسبت به مخازن فلزی و بتنی، وزن سبک و قابلیت جابه جایی آسانتری دارند. همانطور که می دانید هر چه وزن مخزن بیشتر باشد نیاز به سازه ها و پایه های قدرتمند تری جهت استحکام بندی آن در برابر حوادث طبیعی مثل طوفان، سیل و زلزله وجود دارد.
همچنین مخازن هوایی کامپوزیتی در برابر زنگ زدگی و لجن گرفتگی مقاوم بوده و برای مصارف بهداشتی و آشامیدنی گزینه مناسب تری نسبت به مخازن فلزی و بتنی هستند. طراحی و ظاهر بهتر این مخازن برای کسانی که به این مورد اهمیت میدهند انتخاب بهتری است.
انواع مخزن آب هوایی از نظر شکل ظاهری
مخازن هوایی استوانه ای (Cylindrical)
مخازن هوایی مخروطی (Conical)
مخازن کروی (Spherical)
مخازن مکعبی (Cubical)
حجم به کار رفته در مخزن های استوانه ای و مکعبی کمتر است چراکه تنها در صورتی از این مخازن می توان استفاده کرد که ضخامت دیواره های آنها زیاد باشد. در عوض مخزن های مکعبی به دلیل اینکه با ضخامت کمتر نسبت به دو مخزن دیگر می توانند حجم قابل توجهی آب را در خود ذخیره کنند بیشتر مورد توجه خریداران هستند.
